مقدمه: مکانیسم هایی که زمینه ساز تمایل افراد به مصرف مورفین هستند هنوز به درستی شناخته نشده اند. طی تحقیقات گذشته مشخص شده است که تمایل افراد به مصرف مواد مخدر در هنگام استرس یا بعد از آن افزایش می یابد. در این تحقیق ما با استفاده از استرس بی حرکتی که نوعی از استرس روانی می باشد، تغییر تمایل نسل دوم را به مورفین با استفاده از روش القاء حساسیت رفتاری مورد بررسی قرار دادیم .
مواد و روشها: این پژوهش از نوع تجربی مداخله گر بود.که ابتدا موشهای کوچک آزمایشگاهی نر و ماده با هم جفت شدند. پس از حصول اطمینان از باردار بودن موش های ماده، به آنان توسط دستگاه مخصوصی تا زمان زایمان استرس داده شد. سر تعدادی از جنین ها جهت بررسی های بافت شناسی برش داده شد.پس از رسیدن بقیه جنین ها به سن بلوغ،حیوانات به منظور مشخص نمودن ترجیح چپ و راست توسط ماز – تی شکل ( (T-Maze مورد بررسی قرار گرفته و با گروه کنترل مقایسه شدند. به منظور تعیین اثر بخشی تجویز حاد مورفین،۵ گروه حیوان استرس دیده و ۵ گروه حیوان گروه استرس ندیده، انتخاب شدند. حیوانات هر دو گروه به گروههای کنترل (بدون تزریق)، سالین، مورفین mg/kg ۱، مورفین mg/kg ۱۰ و مورفین mg/kg ۵۰ تقسیم شدند. که پس از تزریق توسط دستگاه (Open Field) مورد آزمایش حرکت سنجی قرار گرفتند.گروههای گفته شده در آزمایش قبلی ۴۸ ساعت پس از تجربه اول به وسیله ی تجویز مورفین mg/kg ۱ به منظور تعیین حساسیت القاء شده توسط تجویز قبلی مورفین، مجدداً مورد آزمایش حرکت سنجی قرار گرفتند .
یافته‌ها: یافته ها نشان داد که ضخامت قشر ناحیه فرونتال درگروه استرس دیده بسیار کمتر از گروه کنترل بود(۰۱/۰ p< ). هم چنین میزان راست برتری در موشهای نر گروهی که مادرانشان استرس دیده اند بسیار کم وراست برتری در موش های ماده ی این گروه زیاد بود (۰۰۱/۰ P< ) در مورد موش های نر و (۰۱/۰ P< ) در مورد موش های ماده، تجویز مورفین در گروه آزمایش در دوز کم بی اثر و در دوز زیاد باعث القا فعالیت حرکتی گردید اما این فعالیت حرکتی از نظر مقدار بسیار کمتر از گروه کنترل موجود بود. تجویز دوز کم مورفین mg/kg) ۱) در گروههای استرس دیده باعث القا فعالیت حرکتی شد که این فعالیت در دوز mg/kg ۵۰ آن از نظر آماری معنی دار بود.
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که القاء یک استرس روانی نسبتاً خفیف (بی حرکتی کوتاه مدت) توانست باعث بروز تغییرات عمده ای اولاً در مغز جنین، ثانیاً در ترجیح چپ و راست و ثالثاً در پاسخگویی به مورفین گردد.
