فاطمه بهرامی، سید کمال صولتی دهکردی، علی فرهادی،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۸۸ )
چکیده
درمان های روان شناختی اختلال دو قطبی به مقدار زیادی مورد غفلت قرار گرفته است. هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش فراشناختی پردازش هیجانی همراه با درمان دارویی در مقایسه با درمان استاندارد در افزایش مهارت های عاطفی، شناختی و اجتماعی(MEPT) بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی است. مواد و روش ها: پژوهش از نوع نیمه تجربی با گروه کنترل بوده و نمونه شامل ۳۲ زن (۴۰-۱۶) که بر اساس ملاکهای تشخیصی DSM-IV-R تشخیص اختلال دو قطبی نوع اول گرفتند ، بود. که به طور تصادفی از بین مراجعان بیمارستان ها و کلینیک های روانپزشکی شهر اصفهان انتخاب شده اند. یکی از گروهها تنها دارو دریافت کرد و به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد و گروه دیگر آموزش فراشناختی پردازش هیجانی توام با دارو دریافت کرد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاری براساس معیارهای DSM-IV-R و پرسشنامه مانیا ( Bech و همکاران، ۱۹۷۹) و مقیاس ۱۷ آیتمی افسردگی (Hamilton ، ۱۹۸۰) برای استفاده مانیا و افسردگی استفاده شده است. برای اندازه گیری برخی مهارتهای عاطفی از برخی زیرمقیاس های هوش هیجانی Cooper) و همکاران، ۱۹۹۹) و درمورد مهارت های شناختی از پرسشنامه و نگرش های بدکنشی ( Power و همکاران، ۱۹۹۴) ، خودکنترلی( Rosenbaum ، ۱۹۸۰) و بینش ( David و همکاران، ۱۹۹۲) استفاده شد. برای اندازه گیری عملکرد اجتماعی از پرسشنامه عملکرد اجتماعی ( Hurry و همکاران، ۱۹۸۳)، استفاده گردید. برای کنترل اثرمتغیر وضعیت اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی آزمودنی ها بر متغیر مستقل از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. یافته ها: شیوه (MEPT) برافزایش تمام زیرمقیاس های نمره کل مهارت های عاطفی موثر بوده (۰۵/۰ P<) و در مورد مهارت های شناختی این شیوه درکاهش افکار ناکارآمد (۰۰۰/۰= P) و افزایش بینش (۰۵/۰ P<) و خودکنترلی (۰۰۰/۰= P) موثر بوده است. در مورد مهارت های اجتماعی این شیوه در افزایش مهارت های اجتماعی اثربخش بوده است(۰۲/۰ = P). بحث و نتیجه گیری: استفاده از شیوه آموزشی فراشناختی پردازش هیجانی به انضمام شیوه درمان دارویی اثربخشی درمان را افزایش می دهد. بنابراین لازم است که درمانگران در این زمینه آموزش ببینند.
