رقیه جبرئیلی، مرضیه مومن نسب، افشین قنبری ، حسن علی ویسکرمی،
دوره ۵، شماره ۱ - ( ۱۰-۱۳۸۲ )
چکیده
مقدمه : سلاحهای شیمیایی که سابقه آنها به جنگ جهانی اول بر می گردد به کلیه عواملی اطلاق می شود که اثرات مستقیم سمی بر روی انسان , حیوانات و گیاهان دارند. رژیم عراق در طی دوران جنگ تحمیلی از سموم مختلف به خصوص گاز خردل و اعصاب به طور قابل ملاحظه ای استفاده نمود که اثرات آن پس از گذشت سالها همچنان مشهود است.
مواد و روشها : این مطالعه توصیفی ـ مقطعی با هدف بررسی ضایعات پوستی در جانبازان شیمیایی استان لرستان در سال ۸۱ انجام شد. اطلاعات به وسیله معاینه بالینی جمع آوری و در پرسشنامه ثبت شد و در مجموع ۹۵جانباز که در دوران جنگ در معرض مستقیم با گازهای شیمیایی بودند, مورد بررسی قرار گرفتند .
یافته ها :کلیه جانبازان شیمیایی مورد مطالعه , مرد با میانگین سنی ۲۶/۳۹سال و همگی مبتلا به ضایعات پوستی بودند. شایعترین علائم پوستی: خارش ، سوزش ، خشکی و پوسته پوسته شدن بود.از نظر نوع ضایعه, اریتم (۸۱%)، اکسکوریاسیون
(۹/۸۷%)و پاپول (۵/۴۹%)فراوانترین ضایعات پوستی بودند. تشخیص نهایی در ۷۸درصد جانبازان شیمیایی مورد مطالعه درماتیت مزمن و ۷/۷درصد درماتیت سبوره ئیک و ۸/۸درصد درماتیت مزمن و سبوره ئیک به صورت توأم بوده است .در هنگام مواجهه با گازهای شیمیایی فقط ۹/۳۷درصد جانبازان از ماسک و ۴۰درصد از لباس بطور کامل و صحیح استفاده کرده و بقیه یا استفاده نکرده یا بطور ناقص این وسایل را به کاربرده بودند . ضایعات اکثراًدر نواحی سینه ، کمر و پشت ، اندام تحتانی ، شکم و سرو صورت بوده و ۷۸درصد جانبازان دارای ضایعات متعدد بودند.
نتیجه گیری : با توجه به نتایج این مطالعه, کلیه جانبازان شیمیایی این استان از ضایعات پوستی مختلف و با درجات متفاوت رنج می برند. هر چند پیش از نیمی از آنان نوع گاز را نمی دانستند . لذا پیشنهاد می شود مطالعات گسترده تری بر روی اثرات دراز مدت این گازها انجام شود.
