بهرام کمره ئی، علی جعفری، روح الله حیدری، علی آب باریکی،
دوره ۲۰، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۷ )
چکیده
| مقدمه: استفاده بیرویه از آنتی‌بیوتیک‌ها و تخلیه آنها به محیط زیست پیامدهای جدی و خطرناکی را به دنبال دارد، از این‌رو حذف این آلاینده ها از محیط های آبی از ضرورت های مهم به شمار می‌آید. مترونیدازول نیز به‌عنوان یک آنتی بیوتیک از جمله این آلاینده‌هاست که باید از محیط حذف گردد. از این‌رو هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی روش اکسیداسیون پیشرفته الکتروفنتون در حذف مترونیدازول از محیط آبی بود. |
| مواد و روش ها: این مطالعه تجربی و در مقیاس آزمایشگاهی بود که در آن تأثیر فاکتورهایی مانند pH محلول، زمان واکنش، غلظت اولیه مترونیدازول، جریان الکتریکی و غلظت پراکسیدهیدروژن بر روی راندمان حذف مترونیدازول بررسی شد. |
| یافته ها: نتایج نشان داد که مقدار پراکسیدهیدروژن، شدت جریان و زمان واکنش دارای اثر مثبت و افزایش غلظت اولیه مترونیدازول دارای اثر منفی بر کارایی حذف مترونیدازول بودند. در مقادیر مناسب متغیرها ۷ pH =، شدت جریان ۳۰ ولت، زمان واکنش ۴۰ دقیقه، دوز پراکسیدهیدروژن ۰۲/۰ مول در لیتر و غلظت اولیه مترونیدازول ۱۰ میلی‌گرم در لیتر بیش از ۹۹% مترونیدازول حذف گردید. |
| بحث و نتیجه گیری: فرآیند الکتروفنتون در شرایط مناسب محیطی قادر به حذف مؤثر آنتی‌بیوتیک مترونیدازول از محیط های آبی بود و از این فرآیند میتوان به‌عنوان یک روش مناسب برای حذف سایر آلاینده های مقاوم از محیط استفاده نمود. |
ساناز ضرابی، معصوم حاتمی کیا، نیلوفر درستی، مهناز ضرابی، ثمر مرتضوی،
دوره ۲۰، شماره ۲ - ( ۳-۱۳۹۷ )
چکیده
| مقدمه: سبزیجات قابلیت بالایی در جذب و ذخیره فلزات سنگین دارند و تجمع این مواد در بدن انسان سبب ایجاد عوارض ناگوار میشود. لذا هدف از این مطالعه ارزیابی غلظت و آلودگی ناشی از عناصر کادمیوم، سرب، جیوه، مس و نیکل در تره، سیبزمینی و گوجه فرنگی در برخی از مزارع شهرستان‌های خرم‌آباد و الشتر در تابستان ۱۳۹۵ می باشد. |
| مواد و روش ها: در مطالعه حاضر پس از نمونه برداری و آماده سازی نمونه ها، میزان غلظت عناصر توسط دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی اندازه گیری شد و برای پردازش و رسم نمودارهای آماری نتایج، از نرم افزار SPSS و Excel استفاده گردید. درنهایت نتایج با استانداردهای سازمان بهداشت جهانی مقایسه و توصیه لازم برای مصرف سبزی های مورد آزمایش صورت پذیرفت. |
| یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از آن است که میانگین غلظت فلزات سنگین در نمونههای گیاهی، تجمع فلز سرب در تره (۲۵۲/۰)، در گوجهفرنگی (۳۰۴/۰) و در سیبزمینی (۱۵۵/۰) و میزان تجمع فلز کادمیوم در تره (۱۴۷/۰)، در گوجه فرنگی (۲۱۶/۰) و در سیبزمینی (۰۸۱/۰) و میزان تجمع نیکل نیز به ترتیب در تره (۹۸/۴۷)، در گوجه فرنگی (۶۱۲/۳۴) و در سیبزمینی (۰۴/۳۲) و میزان تجمع مس در تره (۱۴۹/۰) در گوجه فرنگی (۱۵۵/۰) و در سیبزمینی (۱۴۸/۰) میکروگرم بر گرم می باشند. در مورد تجمع فلز جیوه پایین بودن و یا فقدان این عنصر در گیاهان مورد آزمایش گزارش گردیده است. |
| بحث و نتیجه گیری: از دلایل بالا بودن فلزات سرب و کادمیوم در قیاس با حد مجاز میتوان به استفاده بیرویه کشاورزان از کودهای فسفاته، استفاده از لجن فاضلاب، حشره کشها، قارچ کشها، استفاده بیرویه از فضولات حیوانی و زبالههای شهری و نیز نزدیکی زمین زراعی به جاده نام برد. |
آرش نظامی، فیروز پوررشنو، علی میر،
دوره ۲۰، شماره ۲ - ( ۳-۱۳۹۷ )
چکیده
مقدمه: علی‌رغم اهمیت بسیار زیاد بهداشت و خدمات بهداشتی، همواره عدم توازن در توزیع این گونه خدمات به عنوان یکی از مشکلات اساسی برنامه‌ریزان مطرح بوده است. این تحقیق با هدف رتبه بندی و مقایسه‌ی شهرستان‌های استان لرستان در بخش بهداشت و خدمات بهداشتی انجام شده است.
مواد و روش‌ها: داده‌های لازم از طریق مراجعه به کتب و گزارش‌های موجود از یک طرف و متخصصان و افراد توانمند در حوزه‌ی بهداشت و خدمات بهداشتی از طرف دیگر گردآوری شد. در این راستا تعداد هیجده شاخص انتخاب و سپس با روش تاپسیس فازی به رتبه بندی شهرستان‌های استان لرستان بر اساس این شاخص‌ها پرداخته شد.
یافته ها: نتایج نشان میدهد که شهرستان‌های استان از نظر بهداشت و خدمات بهداشتی در قالب شاخص‌های مورد بررسی یکسان نبوده و شهرستان خرم‌آباد با شاخص شباهت ۴۷۶/۰ در اولویت اول، شهرستان بروجرد با شاخص شباهت ۴۶۶/۰ در جایگاه دوم قرار گرفت و شهرستان‌های دلفان و دوره به ترتیب با شاخص‌های شباهت ۲۸۴/۰ و ۲۸۳/۰ در جایگاه نهم و دهم قرار گرفتند.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به آنالیزهای انجام شده بیشترین ضعف در سطح استان به ترتیب در خصوص شاخص‌های سرانه دکتر داروساز، سرانه مراکز پرتونگاری، سرانه مراکز بهداشتی و درمانی شهری، سرانه تخت فعال و همچنین درصد روستاهای دارای خانه بهداشت مشاهده شده است.
علی جعفری، فاطمه احمدی،
دوره ۲۱، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۸ )
چکیده
| مقدمه: امروزه سنتز و کاربردگسترده رنگ‌های مصنوعی باعث نگرانی در بخش محیط‌زیست و سلامت شده است. هدف از این مطالعه بررسی کاربرد فرآیند میسلر اولترافیلتراسیون پیشرفته در حذف رنگ راکتیو بلک ۵ از محلول‌های آبی بود. |
| مواد و روش ها: در این مطالعه، از ستیل تریمتیل آمونیوم برومید به عنوان سورفاکتانت کاتیونی، غشاء اولترافیلتراسیون پلی آکریلونیتریل (۲۰ کیلو دالتون) در رژیم جریان منقطع استفاده گردید. برای درک بهتر تأثیر متغیرهای عملیاتی و اثر متقابل آنها بر عملکرد فرآیند، روش سطح پاسخ مورد استفاده قرار گرفت. سه پارامتر مستقل شامل pH (۴، ۷ و ۱۰)، نسبت اولیه سورفاکتانت به رنگ (۵، ۱۰ و ۱۵) و فشار اعمالی (۲، ۵/۳ و ۵ بار) استفاده شد. |
| یافته ها: آنالیز آماری واریانس (ANOVA) نشان داد حذف رنگ عمدتا تحت تأثیر نسبت سورفاکتانت به رنگ است که از نظر آماری معنی‌دار میباشد (۰۵/۰p-value <) همچنین جریان تحت تأثیر فشار اعمالی قرار می‌گیرد، درحالی‌که pH و نسبت سورفاکتانت به رنگ تأثیر کمتری بر جریان دارند. در حالت بهینه (pH برابر ۷، فشار پایین (۲ بار) و نسبت سورفاکتانت به رنگ ۵/۱۲) حدود ۱۰۰٪ از رنگ را میتوان حذف کرد. ضریب تعیین (۹/۰ < R۲) تایید نمود که روش سطح پاسخ یک روش مناسب برای بهینه‌سازی متغیرهای اصلی حذف رنگ توسط فرآیند میسلر اولترافیلتراسیون پیشرفته میباشد. |
| بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که میسلر اولترافیلتراسیون پیشرفته با استفاده از CTAB (Cetyltrimethylammoniumbromide) در شرایط عملیاتی بهینه می‌تواند به طور مؤثر رنگ راکتیو بلک ۵ را حذف نماید. |
سارا رشنودی، صدیقه بطالبلوئی، حکیمه امانی پور، محمدرضا کتابداری،
دوره ۲۱، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۸ )
چکیده
| مقدمه: فلوئور عنصری ضروری برای سلامت دندان و استخوان است که بخش عمده آن از طریق آب آشامیدنی وارد بدن انسان میشود. با این وجود، غلظت بالای این عنصر، خطر ابتلا به بیماری فلوئوروزیس دندانی و استخوانی را افزایش میدهد. شرایط اقلیم و میانگین دما و همچنین میزان دریافت آب بر جذب فلوئور در بدن اثر گذار میباشند. بازدیدهای محلی نشانه هایی از دندانهای مبتلا به فلوئوروزیس دندانی در ساکنین منطقه سوری را نشان داد و از انجا که مطالعات کتابخانهای هیچ پژوهشی را در این ارتباط در منطقه مورد مطالعه نشان نداد، لذا هدف از این مطالعه تعیین غلظت فلوئور در آبهای آشامیدنی منطقه سوری در استان لرستان، تعیین دوز بهینه و مقدار مصرفی آن در گروههای سنی مختلف میباشد. |
| مواد و روش ها: جهت تعیین غلظت فلوئور در آب آشامیدنی و ارزیابی ریسک احتمالی در منطقه سوری، لرستان، در آذر ماه ۱۳۹۵، ۱۹ نمونه آب شامل ۴ نمونه از چشمه و ۱۵ نمونه از چاه آشامیدنی و از هر منبع یک نمونه برداشته شد. |
| یافته ها: میانگین غلظت فلوئور در نمونههای آب ۲۶/۱ با گستره ۶۷/۰ تا ۹/۱ میلی گرم بر لیتر بدست آمد. دوز بهینه مصرف فلوئور ۷۹/۰ میلی گرم بر لیتر محاسبه شد و با در نظر گرفتن فلوئور موجود در آب آشامیدنی منطقه سوری، مقدار جذب فلوئور در گروههای سنی بزرگسالان، کودکان و نوزادان به ترتیب،۶/۰، ۸۶/۱ و ۱۳/۴ برابر کمینه ریسک (۰۵/۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم در روز) است. نوزادان، کودکان و بزرگسالان به ترتیب در معرض خطر ابتلا به بیماری فلوئوروزیس دندانی هستند. |
| بحث و نتیجه گیری: غلظت فلوئور در ۴۲ درصد نمونههای آب بالاتر از ۵/۱ میلی گرم بر لیتر، استاندارد سازمان بهداشت جهانی بود که باعث افزایش بیماری فلوئوروزیس دندانی در ساکنین منطقه شده است. افزایش جذب فلوئوراید بویژه به همراه عدم آگاهی ساکنین منطقه منجر به بیماری فلوئوروزیس دندانی در ساکنین منطقه می شود. |
فاطمه کوشکی نسب، منصور منصور قادر پوری، علی جعفری،
دوره ۲۲، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۹ )
چکیده
| مقدمه: سالیانه مقادیر زیادی زباله شهری که در شهر کوهدشت تولید می شود، در مکان های دفع در شرایط بی هوازی توسط میکروارگانیسم ها تجزیه می شوند و مقادیر زیادی گاز تولید می شود. هدف از انجام این مطالعه برآورد گازهای محل دفن پسماندهای شهر کوهدشت با استفاده از نرم افزار LandGEM می باشد. |
| مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی در شهر کوهدشت استان لرستان انجام گرفت. برای انجام این مطالعه در مرحله اول تحلیل فیزیکی مواد زاید انجام شد. در مرحله دوم، جمعیت شهر کوهدشت طی سال های مختلف دوره طرح بر اساس عامل رشد انتخابی و با در نظرگرفتن عوامل مؤثر بر رشد محاسبه شد. در مرحله سوم، مقدار ثابت انتشار گاز متان و مقدار پتانسیل تولید متان در محل دفن زبالههای شهری کوهدشت به دست آمد و در مرحله آخر با وارد کردن اطلاعات جمع آوری شده به نرم افزار، میزان گازهای محل دفن محاسبه شد. |
یافته ها: گازهای محل دفن زباله شهر کوهدشت با در نظر گرفتن درصد حجمی متان ۵۰ درصد و محاسبه m۳/ Mg ۲۰۲ به عنوان ضریب پتانسیل تولید گاز و محاسبه نرخ تولید متان ۰۴۵/۰ انتشار گازها بررسی گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که حداکثر میزان انتشار گازها در سال ۱۳۹۷ بود که میزان کل گاز لندفیل، متان، دی اکسید کربن و مواد آلی غیرمتانی بر حسب مگاگرم در سال به ترتیب ۷۰۱۳، ۱۸۷۳، ۵۱۴۰ و ۵۲/۸۰ میباشد. |
| بحث و نتیجه گیری: مشخص شد که میزان گازهای محل دفن طی سال های مختلف در شهر کوهدشت از الگوی معمول تولید این گازها در محل دفن پسماند پیروی می کند. بر اساس این نتایج پیشنهاد می شود برنامه هایی برای استفاده از گاز متان برای تولید انرژی و راه کارهایی برای کنترل انتشار گازهای گلخانه ای به اتمسفر به کار گرفته شود. |
سارینا پاشاپور، ساناز پاشاپور، سید حمید رضا معزی، سیده زهرا موسوی، داریوش طالعی،
دوره ۲۳، شماره ۲ - ( ۳-۱۴۰۰ )
چکیده
| مقدمه: ﺻﻨﺎیﻊ نجاری یﮑﯽ از ﻣﻬﻤترین ﺻنایﻊ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ افراد بسیاری در آن اﺷتغال به ﮐﺎر دارﻧﺪ. هدف این مطالعه بررسی شاخص های اسپیرومتری و علائم تنفسی در میان کارگران نجاری، رنگ کار و اداری در کارخانه چوب در سال ۱۳۹۸ است. |
| مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی و از نوع مورد-شاهدی می باشد. جمعیت تحت مطالعه را ۱۰۰ نفر (۷۰ نفر مواجهه یافته و ۳۰ نفر مواجهه نیافته) تشکیل میداد. اطلاعات دموگرافیک افراد توسط پرسشنامه بالینی و نیز تستهای عملکرد ریوی شامل ۱FEV، FVC، FEV۱/FVC، در کارگران انجام شد. تجزیه داده ها به روش آزمون های آماری one way ANOVA و Chi-Square Test انجام شد. |
| یافته ها: متوسط گرد و غبار چوب قابل استنشاق برای کارگران شاغل در کارخانه، برابر ۰۱/۲ ± ۴۹/۴ برحسب mg / m۳بود که در مقایسه با استاندارد (۱TLV:) نشان داده شد. همچنین همه علائم تنفسی شامل سرفه، خلط، تنگی نفس و خس خس سینه در گروه مواجهه داشته بیشتر از گروه بدون مواجهه بود. درصد میانگین شاخص های اسپیرومتری, FVC, FEV۱/FVC FEV۱ افراد مواجهه داشته، به طور معناداری کمتر از افراد غیر مواجهه بود (۰۵/۰≤ P). بیشترین و کمترین درصد افراد در شغل نجاری، از نظر تست شاخص های اسپیرومتری دارای الگوی اسپیرومتری به ترتیب تحدیدی خفیف Mild)) و شدید بودند. |
| بحث و نتیجه گیری: مواجهه با گرد و غبار چوب بعنوان یک عامل تعیین کننده شیوع علائم اختلالات تنفسی و کاهش ظرفیت های ریه می باشد. گرد و غبار چوب می تواند باعث کاهش حجم های ریوی و ایجاد مشکلات تنفسی در کارگران کارخانه صنعت چوب بشود. |
شبنم خرازی، هادی تابش،
دوره ۲۳، شماره ۲ - ( ۳-۱۴۰۰ )
چکیده
| مقدمه: زئولیتها زیست ماده کریستالی فعال با تخلخل زیاد هستند که در سال های اخیر پژوهش های زیادی روی خواص آنتی باکتریالی آنها انجام شده است. در این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر خاصیت ضد میکروبی زئولیتهای طبیعی و سنتزی پرداخته شده است. در این مطالعه به مرور و بررسی مقاله های منتشر شده در زمینه خواص آنتی باکتریالی پرکاربردترین زئولیتهای طبیعی و سنتزی تبادل یونی شده پرداخته شده است. با بررسی تحقیقات انجام شده مشخص شد که زئولیتها در حالتی که با یون های مختلف تبادل یونی انجام می دهند، دارای خاصیت آنتی باکتریالی بسیار مناسب می باشند. قویترین خاصیت آنتی باکتریال در نمونه های مختلف بررسی شده در این مقاله در زئولیتهای Aو X تبادل شده با یون نقره علیه باکتریهای Bacillus cereus وEscherichia coli با MIC به مقدارμg.ml-۱ ۱۶ گزارش شده است. با توجه به نتایج گزارش شده از مقالات مختلف میتوان گفت که زئولیتها با دارا بودن خاصیت زیست سازگاری و ظرفیت بالای تبادل یونی می‌توانند به عنوان مواد آنتی باکتریال موثر استفاده شوند. زئولیتهای خالص در غلظت های بالا دارای خاصیت آنتی باکتریال میباشند. در حالیکه تمام زئولیتهای سنتزی و طبیعی تبادل شده با کاتیون های فلزی بررسی شده در این مقاله در غلظت های پایین فعالیت آنتی باکتریالی مناسبی از خود نشان می دهند که عموماً به علت رهایش طولانی مدت و پیوسته کاتیون فلزی از زئولیت میباشد. |
علی سالاروند، جواد وروانی، امیرحسین بقائی، نوراله عبدی، رضا چمن پیرا،
دوره ۲۳، شماره ۳ - ( ۵-۱۴۰۰ )
چکیده
| مقدمه: با توجه به اینکه در دشت ازنا- الیگودرز، بخش عمده‌ای از مصارف شرب از آبهای زیرزمینی تأمین می شود، بررسی میزان غلظت نیترات و نیتریت و پتانسیل آسیب‌پذیری و ارزیابی خطر سلامت آب های زیرزمینی و شرب دشت ازنا- الیگودرز، به منظور شناخت عوامل آلاینده برای حفظ سلامت مصرف‌کنندگان ضروری است. |
| مواد و روش ها: پتانسیل آسیب پذیری دشت مورد مطالعه در مقابل عوامل آلاینده به روش درستیک بررسی شد. به منظور بررسی غلظت نیترات و نیتریت از ۲۵ چاه آب منطقه طی سال آبی ۱۳۹۷-۱۳۹۸ نمونه برداری و به روش استاندارد آنالیز شدند. خطر سلامت انسان ها در استفاده شرب از آبهای زیرزمینی دشت مورد مطالعه به روش شاخص USEPA(آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده) ارزیابی شد. |
| یافته ها: نتایج روش درستیک نشان داد که ۴۵ درصد از منطقه دارای پتانسیل آسیب پذیری زیاد (قسمت جنوبی دشت) و ۶۵ درصد دارای پتانسیل آسیب پذیری متوسط (قسمت شمالی دشت) است. بر اساس نتایج آنالیز، نیترات در آب شرب روستاهای چقاطرم و اشرف‌آباد به ترتیب با دارا بودن ۵۶ و ۶۵ میلی‌گرم در لیتر و نیتریت در آب های زیرزمینی روستاهای چم زمان، علی‌آباد و دره باغ به ترتیب با دارا بودن ۵/۳ ، ۳/۳ و ۴/۳ میلی‌گرم در لیتر، بیش از حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی است. بر اساس نتایج ارزیابی خطر سلامت انسان ها، ۸۳ درصد از کودکان و ۸ درصد از زنان و ۴ درصد از مردان به واسطه آلودگی نیترات آبهای زیرزمینی دشت مورد مطالعه با تهدید سلامت مواجه هستند (HQ>۱)، صحت نتایج آسیب پذیری با واسنجی نتایج ارزیابی خطر سلامت و نتایج نقشه هم نیترات تائید شد. |
| بحث و نتیجه گیری: استفاده بیرویه از کودهای شیمیایی نیتراته و دفع غیر اصولی فاضلاب‌های انسانی (شهری و روستایی) عامل اصلی آلودگی نیترات و نیتریت در برخی نقاط است. بر اساس نتایج این پژوهش و برای حفظ سلامت مصرف کنندگان بخصوص کودکان، استفاده از چاه های شرب آلوده توصیه نمی شود و پایش مستمر چاه های شرب منطقه ضروری است. |
