مقدمه : درگزارش های اخیر خواص ضددردی گیاه دارویی بن سرخ با استفاده از آزمونهای فرمالین و Tail flick نشان داده شده است. بر همین اساس هدف این تحقیق بررسی و آنالیز مواد موجود در عصاره گیاه، آزمون حسی حرکتی و اثرات اوپیوئیدی قرار گرفت.
مواد و روشها: گیاه دارویی بن سرخ در ارتفاع ۲۲۰۰ متری منطقه سفید کوه لرستان در اردیبهشت ماه جمع آوری گردید و در دانشکده کشاورزی لرستان کد گزاری گردید. عصاره گیری با استفاده از دستگاه سوکسله انجام و سپس توسط روتاری حلال خارج گردید. در این مطالعه از۱۲۰ عدد موش صحرایی نر نژاد Sprague-Dawely در محدوده وزنی ۱۸۰-۲۲۰ گرم و ۵ ۰ عدد موش سوری در محدوده وزنی ۲۰-۲ ۵ گرم استفاده گردید.
برای بررسی نقش سیستم اوپیوئیدی پیش تیمار با نالوکسان انجام شد و برای اندازه گیری درد از آزمون های Tail flick و Hot-Plate استفاده گردید. آزمون حسی حرکتی با استفاده از دستگاه روتارود انجام شد و آنالیز مواد متشکله با استفاده از دستگاه GC/ GC Mass انجام شد.
یافتهها: نتایج نشان می دهد که تجویز داخل صفاقی عصاره هیدرواتانولی بن سرخ دارای اثرات ضد دردی می باشد که این اثرات با نالوکسان معکوس می شود. در دوزهای که عصاره دارای اثرات ضد دردی بود اثرات سمیت حرکتی از آن مشاهده نگردید. همچنین آنالیز مواد متشکله نشان داد که موادی نظیر مرفین سیلریت، اتیل سینامیت، ایزوکوینولین، نئومنتول و الکل های با زنجیر طولانی در عصاره وجود دارد.
بحث و نتیجهگیری: به طور کلی می توان گفت بخشی از اثرات ضددردی عصاره مربوط به موادی است که بر سیستم اوپیوئیدی اثر می کند و این اثرات توسط نالوکسان از آنتاگونیست های مرفین معکوس می شود.