یافته

---

مقدمه: کمبود ید و اختلال‌های ناشی از آن به عنوان یک مشکل عمده بهداشتی ـ تغذیه‌ای در ایران از سال‌ها قبل شناخته شده است. استان لرستان یکی از مناطقی است که در مطالعات قبل از یدرسانی دارای شیوع بالای گواتر آندمیک بوده است. در ایران برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلال‌ها از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال ۱۳۶۸ به مرحله اجرا درآمده است. به منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال ۱۳۸۰ این بررسی در دانش‌آموزان ۷ تا ۱۰ ساله استان لرستان انجام شد. مواد و روش ها: طی یک بررسی توصیفی ـ مقطعی از طریق نمونه‌گیری تصادفی تعداد ۱۲۰۰ دانش‌آموز (به تعداد مساوی دختر و پسر) انتخاب شدند. شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی انجام و طبق تقسیم‌بندی سازمان جهانی بهداشت درجه‌بندی شد. نمونه ادرار از یک دهم نمونه‌ها اخذ گردید و اندازه‌گیری ید ادرار به روش هضم انجام شد. نتیجه گیری: یافته‌های این بررسی نشان می‌هد که در مقایسه با بررسی کشوری سال ۱۳۷۵ درصد گواتر در دانش‌آموزان کاهش معنی‌داری داشته و ید ادرار دانش‌آموزان استان لرستان همچنان در حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت می‌باشد. بنابر نتایج این پژوهش استان لرستان در زمره مناطق "عاری از کمبود ید "محسوب می‌شود. یافته ها: درصد کلی گواتر در دانش‌آموزان این استان ۸/۷ درصد، به ترتیب در دختران و پسران ۸/۷ و ۷/۷ درصد بود (P=NS). میانه ید ادرار در جمعیت مورد مطالعه ۱۷ میکروگرم در دسی‌لیتر بود. در ۷/۸۵ درصد موارد ید ادرار بیشتر از ۱۰ میکروگرم در دسی‌لیتر بود و سطح ید ادرار کمتر از ۵ میکروگرم در دسی‌لیتر در ۷/۱ درصد موارد وجود داشت. در هیچ یک از موارد ید ادرار کمتر از ۲ میکروگرم در دسی‌لیتروجود نداشت. تفاوتی در میزان ید ادرار بین دو جنس و نیز بین دانش‌آموزان شهر و روستا مشاهده نشد(P=۰.NS).

---

از آنجا که برآیند فعالیت های مرتبط با صنعت گیاهان دارویی در راستای حفظ و ارتقاء سلامت جامعه قرار می گیرد، توجه به اهمیت وضعیت گیاهان دارویی موجود در عطاری ها، تعیین گونه های مختلف، میزان مصرف و مناطق عرضه کننده به عنوان اصلی ترین عوامل در بازار گیاهان دارویی، می تواند راهنمای خوبی برای برنامه ریزان و سیاست گذاران صنعت دارویی کشور و استان لرستان که یکی از مهمترین رویشگاه های این گیاهان در کشور است، باشد تا با برنامه ریزی مناسب علمی شاهد اصلاح فرهنگ مصرف گیاهان دارویی و از همه مهمتر ارتقاء سلامت در استان لرستان باشیم. مواد و روش ها: نوع مطالعه در این پژوهش مقطعی است و تکنیک مورد استفاده پرسشنامه سه بخشی است که ویژگی های اقتصادی- اجتماعی، تعداد و انواع گیاهان دارویی و خواص دارویی آنها را مورد سنجش قرار می دهد. جامعه آماری این پژوهش را، کلیه عطاری های استان لرستان تشکیل می دهند. روش نمونه گیری از نوع نمونه در دسترس با حجم نمونه ۶۹ باب می باشد. یافته ها: نتایج نشان داد که تعداد کل گیاهان دارویی موجود در عطاری ها حدود ۳۳۶ گونه و میانگین کل وزن فروش ۴۸/۱۲۸ کیلوگرم در سال است. اکثر گیاهان دارویی(۵/۹۴ درصد) از خارج از استان وارد می شوند و تنها ۵/۵ درصد آنها در استان لرستان تهیه و در اختیار عطاری ها قرار می گیرند. نتیجه گیری: وضعیت خاص آب و هوای استان لرستان و اقلیم متنوع آن سبب تنوع چشمگیر پوشش گیاهی استان شده است. با این حال نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که مناطق عمده تأمین کننده گیاهان دارویی خارج از استان می باشند. به نظر می رسد که می توان با برنامه ریزی مناسب در زمینه کشت گیاهان دارویی در استان شاهد اشتغالزایی بیشتر و عرضه فرآورده های این محصولات به عطاری های استان لرستان و سایر استان ها باشیم. و حتی به صادرات فرآورده های گیاهی تولید شده در استان به سایر کشورها بیندیشیم.

---

انجیر از جمله اولین گیاهانی است که بوسیله انسان ها مورد کشت و کار قرار گرفت و بطور گسترده به صورت خشک و تازه مورد مصرف قرار می گیرد. با توجه به عدم وجود اطلاعات در مورد ارزش غذایی ارقام مختلف انجیر استان لرستان این تحقیق در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان در سال ۱۳۸۸ انجام گرفت. مواد و روش ها: در این تحقیق مقدار عناصر (پتاسیم، کلسیم، فسفر، آهن و روی)، پروتئین، چربی، قند، بریکس (مواد جامد محلول)، اسیدیته، pH، ویتامین ث، نسبت بریکس به اسیدیته و سفتی در سه رقم انجیر متداول در استان لرستان (سیاه، رشه و سفید) و در مناطق خرم آباد (گوشه)، کلات زیودار، معمولان و زوران تل زیودار مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که مناطق مختلف انجیرکاری در استان لرستان (گوشه، کلات زیودار، معمولان و زوران تل زیودار) پتانسیل تولید میوه های با کیفیت های متفاوتی را دارند که در بین رقم های کاشته شده در این مناطق رقم سیاه بعنوان یک رقم با کیفیت معرفی می گردد. بحث و نتیجه گیری: مقایسه بین غلظت عناصر در انجیر در این تحقیق با سیب بعنوان یک میوه متداول نشان می دهد که مقدار عناصری مثل کلسیم ، آهن، فسفر، پتاسیم و روی به مراتب بالاتر از غلظت آنها در میوه سیب می باشد. اما تنوع داده ها در سایر مقالات در مورد انجیرو همچنین تحقق حاضر حاکی از آن است که این گیاه با رسیدگی مناسب توانایی دارا بودن مقادیر بیشتری از این عناصر و فاکتورها را داراست.

---

مقدمه: مریم نخودی گیاهی است از خانواده Lamiaceae متعلق به جنس Teucrium علفی، پایا، کرکدار و معطر با ارتفاع ۴۰-۱۰ سانتی‌متر، این گیاه حاوی مقادیری تانن، ترپنوئید، ساپونین، استرول، فلاونویید و لوکوآنتوسیانین است همچنین واجد اثرات آنتی‌باکتریال بوده ولی اثرات ضد قارچی‌بارزی ندارد . از خواص دارویی این گیاه می توان به اثرات کاهنده کلسترول و تری گلیسیرید و پائین آورنده فشارخون، آنتی‌اکسیدان، ضدتب و ضدمیکروب، ضددرد، آنتی اولسری، و آنتی اسپاسمودیک اشاره داشت. مواد و روش‌ها: در این پژوهش از اکوتیپ های مختلف مریم نخودی سرشاخه های گلدار بصورت نمونه گیری سیستماتیک تصادفی تهیه گردید و به روش تقطیر با آب بوسیله دستگاه کلونجر اسانس آن استخراج شد سپس توسط دستگاه های GC و GC/MS ترکیبات شیمیایی آن شناسایی گردید.داده های بدست آمده توسط نرم افزار آماری Spss ver ۱۹ مورد آنالیز قرار گرفت. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج بررسی انجام شده نشان داد که ۴ گونه از جنس Teucrium در استان لرستان رویش دارد که عبارتنداز:Teucrium orientale ، Teucrium polium، Teucrium melissoides ، Teucrium stocksianum پس از بررسی نتایج بدست آمده مشخص گردید که اکوتیپ خرم آباد از نظر عملکرد اسانس ( ۶/۰ درصد ) همچنین تعداد ترکیبات شیمیایی شناسایی شده موجود در اسانس از سایر اکوتیپ ها برتر می باشد .پس از آنالیز داده های مربوط به ترکیبات شیمیایی شناسایی شده اکوتیپ های مورد بررسی مریم نخودی در استان لرستان مشخص شد چنانچه اولویت تولید ترکیبات شیمیایی نظیر : cavacrol،bicyclogermacrene ، -pinene، -caryophyllene، farnesene-cis-bباشد اکوتیپ خرم آباد نسبت به سایر اکوتیپ ها معرفی و پیشنهاد می گردد.یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان می دهد که بین مقادیر درصد اسانس اکوتیپ‌های مختلف مورد بررسی گونه دارویی مریم نخودی در سطح یک درصد اختلاف معنی‌داری وجود دارد. همچنین بین مقادیر ترکیبات شناسایی شده موجود در اسانس این گونه در رویشگاه های مختلف (اکوتیپ‌های متفاوت) اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد وجود دارد. ترکیبات اصلی اسانس اکوتیپ های مورد بررسی عبارتنداز: -pinene، bicyclogermacrene، carvacrol، -caryophyllene ،farnesene-cis-b ،germacren-D

---

---

مقدمه: سرطان دومین علت مرگ در جهان است و بیش از نیمی از موارد آن در کشورهای در حال توسعه روی می دهد.  برای پیشگیری و کنترل سرطان، تعیین بار سرطان و تغییرات آن به تفکیک عوامل مختلف مانند سن و جنس ضروری است. لازم است نظام ثبت سرطان بطور گسترده ای برقرار و با جدیت نظارت گردد. اطلاعات حاصل از ثبت سرطان لرستان برای مقاصد درمانی، پژوهشی و آموزشی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. مواد و روش ­ها: ساکنین سال های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ استان لرستان به عنوان جامعه هدف و موارد ثبت شده سرطان مراکز پاتولوژی، مدارک پزشکی، مراکز تصویربرداری و ثبت مرگ به عنوان موارد بروز مطالعه شدند. میزان های بروز خام و استاندارد سنی با استفاده از جمعیت استاندارد سازمان جهانی بهداشت محاسبه شد. از نتایج سرشماری جمعیتی سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ برای محاسبات استفاده گردید. نرم افزار  SPSS v. ۲۶و سطح معنی داری ۰۵/۰ برای آنالیز بکار گرفته شد. یافته ­ها: در این مطالعه بروز سرطان در لرستان در مردان (۳۷/۱۰۳ در صد هزار) بیشتر از زنان (۳۰/۸۳) مشاهده شد. شایعترین سرطان های ثبت شده در لرستان در طی دوره مطالعه معده، پستان و پوست بودند. در دوره زمانی مورد مطالعه، بیشترین میانه سنی (به سال) بروز مربوط به سرطان های پروستات (۷۴)، مری (۶۹) و معده(۶۶)، و کمترین مربوط به سرطان های مغز (۴۵)، تیروئید (۴۳) و پستان (۴۸) بود. بحث و نتیجه ­گیری: بروز سرطان کولورکتال و ریه در استان لرستان در حال افزایش است که نیاز به بررسی دارد. ضروری است برنامه ثبت سرطان بازنگری گردد تا سهم منابع جمع آوری داده ها منطقی و در حد انتظار گردد. میزان بروز برخی سرطان ها در شهرستان بروجرد بیشتر از کل استان است که نیاز به مطالعات اتیولوژیک دارد.