یافته

---

مقدمه: بررسی کشوری رشد کودکان نشان داده است که درصد زیادی از کودکان کشور دچار افت رشد هستند. از طرفی، مشارکت مردمی از اصولی است که سازمان بهداشت جهانی و منابع علمی برای ارتقای سلامت بر آن تاکید دارند. بنابراین می توان یکی از راهکارهای بهبود رشد کودکان را توجه به مشارکت بیشتر مادران دانست. در مطالعه حاضر با ارائه یک الگوی مشارکت مادران، بهبود عملکرد آنان در مراقبت از کودکان خود بررسی می شود. مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی مبتنی بر جامعه (community - based trial) است و بر روی ۷۴ زوج مادر و کودک انجام شده است. بدین منظور الگویی با استفاده از سه منبع (سطوح مشارکت مردمی، تجارب کشور ایران و سایر کشورها در مورد مشارکت و الگوی CIPP) و هم چنین در نظر گرفتن ویژگی های فرهنگی – اجتماعی و نظام ارائه خدمات بهداشتی کشور طراحی شد. موضوع مشارکت، رشد و تغذیه کودکان بود. برای اجرا با همراهی گروه اصلی مادران داوطلب، نیازسنجی، برنامه ریزی،‌اجرا، نظارت و ارزشیابی پروژه انجام شد. عملیات با آموزش گروه یاد شده آغاز و توسط آنها به کلیه مادران انتقال داده شد. به منظور ارزشیابی این الگو، شاخص های دستیابی به اهداف در زمینه دانش و عملکرد و توانمندی های فردی و اجتماعی مادران تعیین گردید و از طریق مصاحبه، مشاهده و تکمیل پرسش نامه، اطلاعات جمع آوری و با نرم افزار SPSS و آزمون های آماری ویل کاکسون، مک نمار و t زوج تحلیل گردید. یافته ها: میانگین مجموع نمرات آگاهی مادران در زمینه محتوای آموزشی الگو، قبل و پس از مداخله به ترتیب ۲۳ و ۳۴ و میانگین مجموع نمرات عملکرد آنان قبل و پس از مداخله ۳/۴۷ و ۲/۶۰ بود (اختلاف معنی دار با ۰۰۱/۰p<). شاخص های حاصل از مشارکت مانند تأثیر بر اعتماد به نفس، اشتیاق به یادگیری مطالب جدید، تمایل به استمرار فعالیت گروه، تمایل به حل مشکلات و ابتکار در زندگی تغییرات شایان توجهی داشت. نتایج طرح از جمله اثربخشی، حاصل نهایی، استمرار برنامه و قابلیت انتقال آن با الگوی CIPP ارزشیابی شد.نتیجه گیری: افزایش سطوح همکاری مادران در ابعاد مختلف مشارکت شامل ارزیابی نیازها،‌اجرا، نظارت، ارزشیابی و تشکیل یک تشکل مردمی (NGO) بهبود قابل توجهی را در دانش و عملکرد مادران در زمینه مراقبت ازکودکان خود ایجاد کرد. هم چنین سبب افزایش توانمندی های فردی و اجتماعی آنان شد که بیانگر کارایی الگوی ارائه شده بود. از آنجا که در طراحی این الگو به ویژگی های فرهنگی ـ اجتماعی و نظام ارائه خدمات بهداشتی کشور توجه شده است، می توان آن را در سایر مناطق و برای توسعه خدمات بهداشتی دیگر به کار برد.

---

مقدمه: یکی از وقایع مهم زندگی افراد دوران نوجوانی و بلوغ است. عامل شناسایی بلوغ واقعی در دختران شروع اولین قاعدگی است. علیرغم اینکه قاعدگی در زندگی دختران یک واقعه غیر قابل انکار است کمتر در مورد آن و عواملی که بر آن تاثیر می گذارند مطلب نوشته می شود. در این راستا پژوهش فوق با هدف تعیین نیازهای آموزشی (آگاهی ـ نگرش ـ عملکرد ) دختران دبیرستانی در موررد بهداشت دوران بلوغ ( قاعدگی ) در مدارس خرم آباد انجام گرفت . مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی تعداد ۷۰۰ دانش آموز دختر سال اول دبیرستان شهر خرم آباد بصورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه شامل مشخصه های فردی ، اطلاعاتی پیرامون قاعدگی و سوالات آگاهی ، نگرش و عملکرد بود که توسط پژوهشگر و پرسشگر آموزش دیده تکمیل شد . روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون مجدد و اعتبار محتوا تعیین شد . اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد میانگین سنی نمونه ها ۸/۱۴ سال بود. ۵۲% دارای قاعدگی نامنظم که ( ۷/۴۰ % ) دارای طول مدت دوره قاعدگی ۷-۵ روز بودند . ۱/۹۴% دارای اطلاعات قبلی بودند مهمترین و اولین منبع اطلاعات (۱/۷۱% ) از طریق مادر بوده است. ۵۰% نمونه ها دارای آگاهی ضعیف بودند . نگرش ۱/۳۰% افراد مورد مطالعه نسبت به قاعدگی و علایم آن منفی بود که عملکرد آنها در این مورد با نگرش آنها توافق داشت . ۹/۷۵% دارای دیسمنوره بودند . اکثریت افراد مورد مطالعه در دوران قاعدگی دچار اختلالات خلقی ، رفتاری ( اضطراب ، ترس ) شده بودند . تجزیه و تحلیل آماری ارتباط معنا داری بین آگاهی ،نگرش ، عملکرد ومنابع کسب اطلاعات، تحصیلات والدین و شغل مادر ( ۰۰۱/۰ = P ) نشان داد . نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصله از مطالعه حاضر لزوم ارائه آموزش بهداشت دوران قاعدگی ( بلوغ ) به دختران، معلمین و مادران خصوصاً در مورد نقش تغذیه ، ورزش ، کاهش عوامل استرس زا ، رعایت نکات بهداشتی ، همچنین برنامه ریزی جهت انجام ورزشهای منظم در مدارس، بازنگری در کتب دبیرستانی و گنجاندن موضوعات بهداشت دوران بلوغ در کتاب های درسی ضروری به نظر می رسد.

---

مقدمه: رفتار های مخاطره آمیز بهداشتی عامل بروز بسیاری از این بیماریهای مزمن و حوادث است. شیوع اینگونه رفتارها بطور قابل ملاحظه ای به ویژه درمیان نوجوانان وجوانان درحال افزایش است. ازاین رومطالعه حاضرباهدف تعیین میزان شیوع رفتارهای مخاطره آمیزبهداشتی دردانشجویان مراکزآموزش عالی شهرخرم آباددرسال۸۴-۱۳۸۳انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی ـ مقطعی تعداد ۷۰۰ دانشجوی دانشگاههای لرستان، علوم پزشکی، جامع علمی کاربردی و دانشگاه آزاد شرکت نمودند. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر دو بخش خصوصیات دموگرافیک و ۶۶ سئوال در مورد رفتار های بهداشتی بود. روایی و پایایی پرسشنامه به روش محتوایی و آزمون مجدد تأمین گردید. در هر دانشگاه پس از انتخاب کلاسها پرسشنامه بین کلیه دانشجویان کلاس توزیع و به روش خود ایفایی تکمیل گردید. نتیجه گیری: شیوع رفتار های مخاطره آمیز بهداشتی در دانشجویان ضرورت توجه به این قشر از جامعه و ارائه آموزشهای لازم در این زمینه را نشان می دهد. یافته ها: ۱/۶۷% دانشجویان شرکت کننده در مطالعه زن و ۶/۸۷% مجرد، با میانگین سنی ۲۶/۲۱ سال بودند. در خصوص رفتار های مربوط به ایمنی فردی و خشونت مشخص شد که ۴/۸۴% کسانی که سابقه موتور سواری داشتند هرگز از کلاه ایمنی استفاده نکرده و ۱/۴۴% در اتومبیل از کمربند استفاده نکرده اند. ۹/۱۳% سابقه حمل سلاح و ۳/۲۶% سابقه زد و خورد در یکسال گذشته را بیان نمودند. مصرف روزانه میوه، سبزی و لبنیات در رژیم بسیاری از دانشجویان وجود نداشت در حالیکه شیوع مصرف نوشابه و تنقلات کم ارزش بیش از ۵۰ درصد بود. شیوع رفتار های غلط تغذیه ای در پسرها و دانشجویان خوابگاهی بیشتر بود (۰۰۵/۰p<). از نظر تحرک فیزیکی اکثریت دانشجویان زندگی کم تحرک داشتند که البته فعالیت فیزیکی پسر ها بهتر بود. ۱/۲۵% دانشجویان سابقه مصرف سیگار، ۷/۲۹% قلیان، ۹% مشروبات الکلی، ۳/۸% مواد مخدر و ۳/۴% دارو های غیر مجاز را ذکر کرده بودند. شیوع مصرف این موارد در پسرها بیش از دختر ها بود (۰۰۰۱/۰p=). در خصوص رفتار های پر خطرجنسی مشخص شد که ۳۲% کسانی که سابقه مقاربت جنسی داشته اند دارای بیش از دو شریک جنسی بوده و ۸/۳۹% از هیچگونه وسیله محافظتی در هنگام مقاربت استفاده نکرده اند.

---

مقدمه: رفتارهای پر خطر مهمترین عامل به خطر افتادن سلامت جامعه اند. امروزه شیوع رفتارهای پرخطر بخصوص در نوجوانان و جوانان به یکی از مهمترین و گسترده ترین دل نگرانیهای جوامع بشری تبدیل شده است. علیرغم فعالیتهای پیگیرانه سه دهه گذشته رفتارهای مخاطره آمیز در سطح جهان دارای رشد تصاعدی بوده است. هزینه پزشکی و مراقبتی آن رو به افزایش است. حال آنکه پیشگیری، تنها راه مقابله تشخیص داده شده است.تغییر رفتارهای بهداشتی مردم مستلزم اطلاع و آگاهی آنهاست. در این میان مربیان بهداشتی میتوانند سهم بسیار مهمی در ارتقاء آگاهی سایرین در جهت کنترل و پیشگیری ازرفتارهای پرخطر در مدرسه،خانواده و جامعه داشته باشند. لذا میزان آگاهی و آموزش مستمر آنها حائز اهمیت است. در این راستا پژوهش فوق با هدف تعیین تاثیر برنامه آموزش پیشگیری از رفتارهای پر خطر بر آگاهی و نگرش مربیان بهداشت مدارس ابتدایی خرم آباد در سال ۱۳۸۴ انجام گرفت. مواد و روش ها : پژوهش فوق بصورت نیمه تجربی است. کلیه مربیان بهداشت مدارس شهر خرم آباد (۵۰ نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه چند قسمتی شامل مشخصه های فردی و سوالات آگاهی و نگرش نسبت به رفتارهای پرخطر بود که بر اساس اطلاعات و منابع موجود در کتب و مقالات معتبر علمی تدوین و پس از باز نگری وانجام پیش مطالعه و پایش مجدد مورد استفاده قرار گرفت.ابزار مداخله در این پژوهش برنامه آموزش پیشگیری از رفتارهای پر خطر بود که بصورت کارگاه در دو جلسه برگزار شد. محتوای آموزشی بیشتر بر ارائه آگاهی و نگرش مثبت به افراد مبتلا و رفتارهای پیشگیرانه در جهت ایجاد و تثبیت رفتارهای بهداشتی تاکید داشت که توسط اساتید صاحب نظر در این رشته اجرا گردید. ۲ ماه پس از اجرای برنامه آموزشی با انجام آزمون دوم، نمونه ها مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند. پس از جمع آوری اطلاعات امتیاز سوالات مشخص و از طیف لیکرت برای تعیین آگاهی و نگرش استفاده شد. آگاهی کلی بصورت ضعیف (۱۸-۰، متوسط (۳۵-۱۹)، خوب (۵۵-۳۶) تعیین گردید. اطلاعات در دو مرحله جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی مستقل،تی زوج و انالیز واریانس استفاده شد. یافته ها: ۷ /۷۸% نمونه هاقبل از آموزش رفتارهای پر خطر را میشناختند و تنها ۴/۳% آنها توانستند رفتار پر خطر را درست تعریف نمایند. منابع اطلاعات اکثریت نمو نه ها در مورد رفتارهای پرخطر متنوع شامل رادیو و تلویزیون و کتب و نشریات کسب نموده بودند. آزمون آماری t زوج بین میانگین نمره های قبل و بعد از آموزش وآزمون آماری ویلکاکسون در نگرش قبل و بعد اختلاف معنی داری(۰۰۱/۰ p< ) نشان داد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که برنامه آموزش بهداشت طراحی شده در ارتقاء سطح آگاهی وتغییر یا ایجاد نگرش مثبت درافراد مورد مطالعه موثر بوده است. لذابا توجه به مسئولیت مهم مربیان در تامین و حفظ سلامت کودکان و جامعه، افزایش آگاهی و آموزش مستمر آنها، گنجاندن مطالب آموزشی در خصوص کنترل و پیشگیری از رفتارهای پرخطر در مواد درسی و تشکیل یک کمیته مشورتی بهداشت در مدرسه ضروری بنظر میرسد.

---

برای تمامی افراد، سلامت روانی، فیزیکی و اجتماعی اجزای ضروری حیات هستند و به شدت بهم وابسته اند و سلامت روان در رفاه کلی افراد، جوامع و کشورها نقش اساسی دارد. هدف از این مطالعه تعیین نیازهای بهداشت روانی مردم شهر همدان می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی – مقطعی است و حجم نمونه شامل ۱۳۰۰ نفربود که با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب گردیدند.، ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه و شامل سه بخش الف- مشخصات دموگرافیک ب- سوالات مربوط به نحوه ارائه خدمات بهداشت روانی ج – سوالات مربوط به نیازهای بهداشت روانی بود. روش جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه سازمان یافته انجام گرفت. یافته ها: یافته های حاصل نشان داد که ارائه خدمات بهداشت روانی از دیدگاه مردم شهر همدان ضعیف بوده و اکثرا معتقد بودند در محل زندگی آنها دسترسی آسان به خدمات بهداشت روانی وجود ندارد (۷۶%) و برنامه های آموزشی در مورد بهداشت روان توسط رسانه های گروهی محلی ضعیف است (۳۴%). همچنین اکثرا آموزش بهداشت روان به گروههای مختلف جمعیتی (۷۲%) ، ایجاد مراکز بهداشت روان در مدارس(۸/۵۲%)، کارخانجات (۷/۵۰)، گسترش مراکزجامع روانپزشکی (۸/۵۷۵)، گسترش خدمات بیمه ای در خصوص تامین هزینه های بهداشت روانی (۶/۸۵%)، اصلاح باورهای غلط در مورد بیماری روانی(۶/۴۲%) و اهمیت دادن به سلامت روانی (۹/۵۰%) را از نیازهای بهداشت روانی در شهر همدان بیان نمودند بحث و نتیجه گیری: خدمات سلامت روانی مبتنی بر جامعه باید درمان ها و مراقبت های محلی را ارایه نمایند. این خدمات باید جامع باشند، به نحوی که بتوانند طیفی از تسهیلات را برای رسیدگی به نیازهای سلامت روان کل جمعیت و نیز گروههای خاص از قبیل کودکان، نوجوانان، زنان و سالمندان تامین کنند.

---

تغذیه مناسب از مهم ترین نیازهای تامین سلامت جسمی، فکری و به عبارتی رکن اساسی سلامت جامعه است. ارائه رژیم غذایی مناسب به کودکان، نگهداری و توزیع مطلوب، همچنین کنترل محل نگهداری و توزیع مواد غذایی در مدارس بسیار مهم است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی کنترل و نظارت بر نحوه عرضه و توزیع مواد غذایی به دانش آموزان و میزان آگاهی تغذیه ای بهداشتی اولیاء و مربیان مدارس ابتدایی خرم آباد انجام گرفت. وکارشناسان بهداشت اهمیت دارد. یافته ها: از مجموع ۳۹ مدرسه ۷/۲۹ درصد دارای بوفه بودند از این تعداد تنها ۵/۴۰ درصد دارای مربی بهداشت بودند. تعداد دانش آموزان مدارس مزبور به طور میانگین ۶/۱۰۷±۷/۱۷۵ بوده که از ۵۳ تا ۴۵۴ نفر متغیر بوده است. سطح آگاهی اولیاء و مربیان مدارس نسبت به نحوه نظارت و کنترل بر عرضه مواد غذایی در بوفه ها ۵/۶۱ درصد نسبتا خوب بودند به طوری که بین دارا بودن بوفه و آگاهی اولیاء و مربیان مدارس نسبت به نحوه نظارت و کنترل بر عرضه و توزیع مواد غذایی ارتباط معنی داری وجود داشت (۰۲۵/۰ = P) . نظارت کارشناسان بهداشتی بر عرضه مواد غذایی در بوفه ها ۵/۱۴ درصد در حد ضعیف بوده است. بحث و نتیجه گیری: این بررسی نشان دادداشتن مکانی مناسب وبهداشتی برای عرضه وتوزیع مواد غذائی درمدارس ضروری است .باتوجه به نیاز دانش اّموزان به میان وعده غذائی مناسب در محیط مدرسه نظارت بیشتر مسئولین مدرسه مواد و روش ها: مطالعه حاضر با روش توصیفی- مقطعی روی ۳۹ مدرسه ابتدایی با ۵۶۹۵ دانش آموز دختر و پسر پایه های اول تا پنجم دبستان های ناحیه یک شهرستان خرم آباد انجام شد .برای بررسی وضعیت نظارت بر عرضه و توزیع مواد غذایی به دانش آموزان و سنجش میزان آگاهی های تغذیه ای بهداشتی اولیاء و مربیان سرشماری به عمل آمد و نمونه ها ی والدین از طریق تلفیقی از نمونه گیری طبقه ای، خوشه ای دو مرحله ای و سرانجام سیستماتیک انتخاب شدند.ابزار جمع آوری اطلاعات از طریق دو پرسشنامه خودساخته بود که با مراجعه حضوری, مشاهده و مصاحبه تکمیل گردید . سپس جهت توصیف داده ها از جداول توزیع فراوانی و آزمون های استقلال مجذور کای دو و نیز از نرم افزار SPSS نسخه ۱۵ استفاده شد.

---

مقدمه: به منظور ارائه بهتر خدمات در مراکز بهداشتی درمانی، آگاهی از ادراک و انتظارات دریافت‌کنندگان خدمات این مراکز و تعیین شکاف موجود بین این دو مقوله نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت خدمات بهداشتی درمانی ارائه شده در مراکز بهداشتی درمانی شهر خرم آباد با استفاده از مدل سروکوال در سال ۱۳۸۹ انجام شد. بحث و نتیجه‌گیری: انتظارات مراجعین در تمام ابعاد کیفیت ارائه خدمات بالاتر از ادراکات آن‌ها بود و نیاز است کیفیت ارائه خدمات در این مراکز در تمام ابعاد به ویژه بعد همدلی بهبود یابد. پیشنهاد می‌شود کیفیت ارائه خدمات در این مراکز به صورت دوره‌ای بررسی و به منظور بهبود ارائه خدمات بهداشتی درمانی اقدامات لازم صورت گیرد. یافته‌ها: در تمامی ابعاد پنج‌گانه کیفیت خدمات ارائه شده (شامل ابعاد ملموس یا فیزیکی، قابلیت اطمینان، پاسخگویی، تضمین، و همدلی) شکاف منفی کیفیت وجود داشت.‌ بیشترین میانگین شکاف کیفیت در بعد همدلی و کمترین میانگین شکاف مربوط به بعد قابلیت اطمینان بود. بین سن مراجعین و نمره شکاف کیفیت همبستگی معکوسی وجود داشت(۰۲۶/۰=p). رابطه آماری معنی‌داری بین شکاف کیفیت با جنس و تحصیلات مراجعین مشاهده نشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی مقطعی، ۶۵۰ نفر از مراجعین به مراکز بهداشتی درمانی شهر خرم‌آباد با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و تصادفی انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد سروکوال انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS ۱۶ و به کمک آمار توصیفی و آزمون‌های ویلکاکسون، من‌ویتنی، کروسکال والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن انجام گرفت.

---

مقدمه: رشد کودکان یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعاتی برای تشخیص در تأخیر روند رشد و سوء تغذیه در کودکان است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل مرتبط با کاهش رشد قد و وزن در شیرخواران زیر ۲ سال شهرستان الشتر لرستان بود. مواد و روش‌ها: این بررسی یک مطالعه مقطعی بود. جامعه آماری مورد مطالعه کلیه متولدین زیر ۲ سال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهرستان الشتر در نیمه اول سال ۱۳۸۶ بود. کلیه اطلاعات توسط پرسشنامه جمع‌آوری و توسط نرم‌افزار آماری SPSS مورد تجزیه قرار گرفت. بحث و نتیجه‌گیری: در این مطالعه ۸/۲۵ درصد از شیرخواران کاهش در منحنی رشد وزن و ۸ درصد کاهش در منحنی رشد قد داشتند. بین کاهش منحنی قد و وزن با متغیرهایی مانند محل سکونت شیرخوار، بیماری‌های عفونی، سطح تحصیلات مادر، وضعیت اشتغال مادر، شغل پدر، استفاده از مکمل آهن و وزن کم موقع تولد ارتباط معنی‌دار وجود دارد. یافته‌ها: از ۲۹۹ شیرخوار مورد بررسی ۷۷ نفر (۸/۲۵ درصد) کاهش در منحنی رشد وزن و ۲۴ نفر (۸ درصد) کاهش در منحنی رشد قد داشتند. بین کاهش منحنی رشد وزن با متغیرهایی مانند محل سکونت شیرخوار، بیماری‌های عفونی، شیر مصرفی، مدت زمان تغذیه با شیر مادر، زمان آغاز تغذیه تکمیلی، فاصله تولد بعدی، سطح تحصیلات مادر، وضعیت اشتغال مادر، شغل پدر، استفاده از مکمل آهن و وزن کم موقع تولد ارتباط معنی‌دار وجود دارد. بین کاهش منحنی رشد قد با محل سکونت، بیماری‌های عفونی، مدت زمان تغذیه با شیر مادر، استفاده از مکمل آهن و ویتامین آ+د، وزن کم موقع تولد، سطح تحصیلات مادر، وضعیت اشتغال مادر و شغل پدر ارتباط معنی‌دار وجود دارد.

---

مقدمه: با وجود برنامه های گسترده کنترل جهانی بیماری سل، شیوع این بیماری در کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه همچنان بالاست. همچنین تعیین شیوع عفونت سل نهفته در کارکنان بیمارستان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بحث و نتیجه‌گیری: از بین ۲۲۳ نفر شرکت کننده ۴۰ نفر (۱۸%) مبتلا به سل نهفته بودند که با توجه به تعداد بالای بیماران اسمیر مثبت بستری در این بیمارستان نشان دهنده نیاز جدی به اقدامات و برنامه های آموزشی فراگیرتر در جهت پیشگیری از ابتلا به این عفونت می باشد. یافته‌ها: تعداد ۱۶۰ زن (۷/۷۱%)، ۶۳ مرد (۳/۲۸%) در این مطالعه شرکت کردند که در این میان ۱۷۲ نفر (۱/۷۷%) اندازه اندوراسیون کمتر از ۵ میلی متر، ۱۱ نفر (۹/۴%) اندازه اندوراسیون ۵ تا کمتر از ۱۰ میلی متر، ۲۰ نفر (۹%) اندوراسیون ۱۰ تا ۱۵ میلی متر و ۲۰ نفر (۹%) نیز اندوراسیون بالای ۱۵ میلی متر داشتند. در این مطالعه بین جنس، سن، سابقه تماس با بیمار سل، سابقه کار و سل نهفته رابطه معناداری یافت نشد اما بین بخش فعالیتی، شغل کارکنان و سل نهفته رابطه معناداری وجود داشت. مواد و روش‌ها: طی یک مطالعه تحلیلی-توصیفی که در سال ۱۳۹۴ در بیمارستان عشایر خرم آباد بر روی کارکنان انجام شد، پس از اخذ شرح حال و کسب رضایت از کارکنان، تست پوستی توبرکولین (TST) انجام گرفته و نتایج آن ۷۲-۴۸ ساعت بعد قرائت و ثبت گردید. جهت بررسی اثر بوستر در افراد با نتایج TSTمنفی، تست یک هفته بعد تکرار گردید. معیار تشخیص سل نهفته تست توبرکولین با اندوراسیون بیشتر مساوی ۱۰ میلی متر بود.

---

---

---

مقدمه: سازمان‌های دولتی به‌دلیل فقدان فضای رقابتی با معضل بی­انگیزگی و بی‌تفاوتی کارکنان خود نسبت به اهداف و آینده سازمان مواجه‌ هستند؛ آنچه بیش از هر راهکار دیگری سازمان را به برون‌رفت از این شرایط کمکمی­کند، آزادسازی انرژی سازمانی است. این مهم، پژوهش حاضر را به سمت طراحی الگوی آزادسازی انرژی سازمانی کارکنان در سازمان‌های دولتی سوق داد.

مواد و روش ­ها: روش پژوهش کیفی، از نوع نظریه داده بنیاد بود. از بین رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی منطقه غرب، مدیران امور مالی و توسعه نیروی انسانی، معاونان توسعه مدیریت و منابع، اساتید دانشگاه در رشته‌های مدیریت و علوم رفتاری در این منطقه و مدیران ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد ۳۵ نفر برای مصاحبه عمیق انتخاب شدند و مصاحبه‌ها تا مرحله اشباع نظری ادامه یافتند. داده‌ها به روش سیستماتیک در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل و در نهایت تصویر عینی از نظریه ایجاد شده، ارائه گردید.

یافته­ ها: نظریه به دست آمده نشان داد که انرژی سازمانی، در فرآیندی از عوامل علی (ارزش‌های اخلاقی، امنیت شغلی، حمایت مدیریت، جبران خدمت، شخصیت، احساس تعلق، آرمان مشترک، اعتماد و هوش هیجانی سازمانی)، زمینه‌ای (شرایط اداری-مدیریتی، فرهنگی-اجتماعی و اقتصادی سازمان)، مداخله‌گر (سیاست‌های سازمان، رفتار مدیران، رفتار همکاران، جو سازمانی و ملاحظات خاص سازمانی) و راهبردی (انعطاف‌پذیری، ایجاد هویت مشترک، تشویق و حمایت، مبارزه با فساد اداری، ارتباط اثربخش، کنترل سازمانی، یادگیری سازمانی و مدیریت منابع انسانی) آزاد می‌شود و این آزادسازی پیامدهای مثبت زیادی را برای کارکنان به همراه دارد.

بحث و نتیجه­ گیری:  نتایج این مطالعه الگویی برای آزادسازی انرژی سازمانی کارکنان وزارت بهداشت و سایر نهادهای دولتی که با معضل بی­انگیزگی و بی‌اشتیاقی کارکنان در مشارکت برای تحقق اهداف استراتژیک سازمان مواجه هستند، است.